بررسی اسلوب تقسیم در قرآن کریم

چکیده: اسلوب تقسیم یکی از فنون و آرایه های معنوی علم بدیع به شمار می آید که حجم قابل توجهی از آیات شریفه ی قرآن را به خود اختصاص داده است. این اسلوب گاه به تنهایی و گاه به صورت ترکیبی به همراه آرایه های دیگری چون جمع و تفریق در بافت آیات قرآنی به کار رفته است. و پس از خلق زیبایی در معنا، درصدد القای مضامین و مفاهیم والای قرآنی بر دل مخاطبان بوده و موجبات تقریب و تفهیم عمیق تر معانی را به اذهان آنان فراهم گردانیده است. این نوشتار با بررسی انواع تقسیم در قرآن و دست یابی به برخی اسرار بلاغی آیات مربوطه در پی آن است تا گام کوچکی در جهت نمایاندن زیبایی های معنوی و لفظی قرآن به مخاطبان قرآن پژوه برداشته، زمینه درکی عمیق و توأم با بصیرت و معرفت را برای آنان به ارمغان آورد. در این نوشتار داده ها به روش استقصائی – تحلیلی گردآوری و مورد ارزیابی قرار گرفته است و از جمله نتایج حاصل گردیده در پژوهش این است که بیشترین انواع اسلوب تقسیم در قرآن از نوع استیفای اقسام معنای مورد نظر متکلم به طور کامل می باشد که در موضوعاتی پراکنده همچون ارکان ایمان و تقوا، مراتب انبیاء و انفاق به کار رفته است. با این اسلوب اغراض مهمی چون ایجاد تفاوت، درجه بندی بین اقسام تقسیم، ترغیب مردم به کارهای نیکو و پسندیده، حصر عقلی اقسام تقسیم و احاطه کامل به موضوعی خاص تبیین شده است.